Πέμπτη 12 Μαρτίου 2009

Εποχιακοί Μελισσοκομικοί Χειρισμοί

Κοντοθανάση Αγλαΐα , Γεωπόνος Α.Π.Θ Msc

ΜΑΡΤΙΟΣ-ΑΠΡΙΛΙΟΣ

Καθώς προχωρά ο καιρός, αυξάνεται ο πληθυσμός των μελισσών, εντατικοποιείται η ωοτοκία της βασίλισσας και έτσι έχουμε και παράλληλη αύξηση γόνου.

Τους πρώτους μήνες της άνοιξης τα μελίσσια μπορεί να κινδυνεύουν από λιμοκτονία, γιατί τα αποθέματα των τροφών που είχαν για ξεχειμώνιασμα τελείωσαν και δε βρίσκουν τροφές στη φύση ή οι θερμοκρασίες είναι τέτοιες που δεν επιτρέπουν το πέταγμα για συλλογή. Οι μέλισσες είναι ακίνητες με χωμένα τα κεφάλια μέσα στα κελιά. Σε αυτή την περίπτωση θα πρέπει αρχικά να ραντιστούν με σιρόπι και όταν δείξουν σημάδια ζωής να τροφοδοτηθούν με μέλι ή σιρόπι.

Καθώς ανοίγει ο καιρός και πλέον είναι δυνατές οι επιθεωρήσεις της κατάστασης των μελισσιών, επιθεωρούμε λεπτομερώς για παρουσία ασθενειών του γόνου και για να τσεκάρουμε την ύπαρξη της βασίλισσας και την ποιότητά της. Εντοπίζουμε τα μελίσσια των οποίων οι βασίλισσες θα αντικατασταθούν.

Αντικαθιστούμε όσες βασίλισσες είναι γερασμένες ή ελαττωματικές. Θυμίζω σε αυτό το σημείο ότι παρόλο που μια βασίλισσα μπορεί να ζήσει έως και 4 χρόνια, ο μελισσοκόμος πρέπει να την κρατά για 2 χρόνια στο μελίσσι του και μετά να την αλλάζει. Η νέα βασίλισσα γεννά περισσότερα αυγά και εκκρίνει περισσότερη ποσότητα φερομόνης, γεγονός που κάνει πιο αισθητή την παρουσία της στο μελίσσι και επιπλέον μειώνεται η πιθανότητα σμηνουργίας.

Αν κάποιος κρατά ημερολόγιο ή τηρεί ένα αρχείο για το μελισσοκομείο του μπορεί εύκολα να γνωρίζει την ηλικία των βασιλισσών του και να τις αντικαθιστά όταν έρθει το πλήρωμα του χρόνου. Μια ακόμη καλή πρακτική είναι το σημάδεμα της βασίλισσας. Με το σημάδεμα ο μελισσοκόμος μπορεί αφενός να την εντοπίζει πανεύκολα κατά τις επιθεωρήσεις, αλλά και να ξέρει την ηλικία της με την πρώτη ματιά.

Μπορεί επίσης να διαπιστώσει αν έχει αντικατασταθεί η βασίλισσα από το μελίσσι για κάποιο λόγο. Η ηλικία προσδιορίζεται από το χρώμα του «σημαδιού». Η επιλογή του χρώματος που θα βάψουμε το θώρακα της βασίλισσας στηρίζεται σε διεθνή κώδικα χρωμάτων και για το 2009 είναι το πράσινο .

[Σημ.:αν δε μπορεί κάποιος να απομονώσει τη βασίλισσα και να τη μαρκάρει με ειδικά χρώματα που υπάρχουν για το σκοπό αυτό στο εμπόριο, υπάρχουν και ειδικά κλουβάκια για την περίσταση].

Καλό είναι ο πληθυσμός των μελισσιών να εξισώνεται την άνοιξη για να γίνονται ταυτόχρονα οι επεμβάσεις σε όλα τα μελίσσια, δυνατά μελίσσια να συλλέγουν νέκταρ και γύρη και τελικά να αυξάνεται η παραγωγή μελιού. Οι συνενώσεις να γίνονται τώρα, αν δεν είναι απαραίτητες το φθινόπωρο για το ασφαλές ξεχειμώνιασμα των μελισσών. Αλλιώς, μπορούμε να ενισχύσουμε τα αδύνατα μελίσσια με πλαίσια υγιή, σφραγισμένου γόνου από άλλα μελίσσια.

ΣΥΝΕΝΩΣΕΙΣ ΜΕΛΙΣΣΙΩΝ

Με εφημερίδα: βάζουμε τα μελίσσια το ένα πάνω στο άλλο και ανάμεσα, για λίγες ώρες, βάζουμε ένα φύλλο εφημερίδας με μικρές τρύπες. Περνώντας από τις τρύπες οι μέλισσες σταδιακά επικοινωνούν και αλλάζουν τροφή μεταξύ τους και έτσι μεταφέρονται και οι φερομόνες τους. Τελικά οι ίδιες οι μέλισσες αφαιρούν την εφημερίδα σταδιακά και η συνένωση είναι ειρηνική.

Με τσίπουρο ή άλλα αρώματα: ραντίζουμε τις μέλισσες με νερό που έχουμε ρίξει γλυκάνισο ή κρασί ή μελισσόχορτο μέσα ή με τσίπουρο και η συνένωση γίνεται ειρηνικά χωρίς άλλες ενέργειες.

Για να διεγείρουμε την ωοτοκία της βασίλισσας τα μελίσσια πρέπει να τροφοδοτούνται καθημερινά με περίπου 200 – 250ml σιρόπι (1:1) για 15 συνεχείς ημέρες. Μεγαλύτερη ποσότητα σιροπιού μπορεί να συμβάλλει αρνητικά, «μπλοκάροντας» το διαθέσιμο χώρο ωοτοκίας της βασίλισσας.

Η διεγερτική τροφοδοσία δεν πρέπει να γίνεται σε ακατάλληλο καιρό, γιατί οι μέλισσες «ξεγελιούνται» από την τροφοδοσία, πετούν για να συλλέξουν τροφές και χάνονται. Επίσης, επεκτείνεται ο γόνος και οι μέλισσες αδυνατούν να τον θερμάνουν.

Απαραίτητη προϋπόθεση για την επιτυχία της διεγερτικής τροφοδοσίας είναι η παρουσία γύρης. Χωρίς τη γύρη η βασίλισσα γεννά, αλλά ο γόνος δεν εκτρέφεται. Επίσης, απαραίτητη είναι η ύπαρξη κηρηθρών με άδεια και καθαρά κελιά κοντά στη γονοφωλιά.

Ο διαθέσιμος χώρος για να γεννήσει η βασίλισσα αυξάνεται με:

Ø μετατόπιση των κεντρικών κηρηθρών με γόνο σε ακριανές θέσεις της γονοφωλιάς.

Ø με περιστροφή των ακριανών κηρηθρών της γονοφωλιάς, όταν είναι καλυμμένες με γόνο μόνο από την εσωτερική πλευρά, ώστε η πλευρά με τα άδεια κελιά να μετακινηθεί προς το εσωτερικό.

Ø απολεπίζονται κελιά με μέλι που βρίσκονται επάνω από το γόνο, για να αφαιρέσουν οι μέλισσες από εκεί το μέλι και έτσι η βασίλισσα να έχει χώρο να γεννήσει.

Ø τοποθετούνται κτισμένες κηρήθρες με άδεια κελιά δίπλα στο γόνο.

Ø σε διώροφα μελίσσια η βασίλισσα μπορεί να βρίσκεται στον επάνω όροφο, που είναι πιο ζεστά, για να γεννήσει και οι μέλισσες αποθηκεύουν στον κάτω όροφο γύρη. Ο μελισσοκόμος αναστρέφει τους ορόφους, ώστε η βασίλισσα με το γόνο να βρεθούν στο κάτω πάτωμα. Όταν η βασίλισσα γεννήσει εκεί, ξαναμετακινούμε τους ορόφους.

Την άνοιξη τα μελίσσια χτίζουν εντατικά και ο μελισσοκόμος μπορεί να το εκμεταλλευτεί για να αντικαταστήσει τις παλιές και μαυρισμένες κηρήθρες που: 1) αποτελούν εστία μόλυνσης 2)επηρεάζουν την ποιότητα του μελιού λόγω της συγκέντρωσης καταλοίπων φαρμάκων στο κερί 3) για τον ίδιο λόγο η κηρήθρα μπορεί να γίνει τοξική για το γόνο. 4) συντελούν στην κατασκευή περισσότερων κηφηνοκελιών - έμμεσα αυξάνεται ο πληθυσμός της βαρρόα. Κάθε χρόνο πρέπει να αντικαθιστούμε τουλάχιστον το 25% των κηρηθρών.

Φύλλα κηρήθρας τοποθετούμε όταν το μελίσσι είναι σε θέση να χτίσει δηλαδή όταν η θερμοκρασία έχει ξεπεράσει τους 13-15 οC, όταν υπάρχουν γύρη και νέκταρ διαθέσιμα στη φύση, όταν υπάρχει γόνος και αρκετές νεαρές μέλισσες-χτίστριες.

Όσο περνάει ο καιρός, δεν πρέπει να ξεχνάμε και τη σμηνουργία, το φυσικό τρόπο πολλαπλασιασμού ενός μελισσιού, όπου το μελίσσι χωρίζεται και ένα μέρος των εργατριών μαζί με την παλιά βασίλισσα αφήνει τη φωλιά προς αναζήτηση νέας φωλιάς, ενώ οι υπόλοιπες εργάτριες μένουν στην παλιά φωλιά με έναν αριθμό βασιλικών κελιών έτοιμων να δώσουν καινούριες βασίλισσες. Η σμηνουργία προκαλείται κυρίως από :

α) συνωστισμό και έλλειψη χώρου για να γεννήσει η βασίλισσα

β) έλλειψη χώρου για αποθήκευση τροφών

γ) μείωση της ποσότητας της φερομόνης της βασίλισσας – γερασμένη βασίλισσα.

Άρα ένα επιπλέον μέλημα του μελισσοκόμου είναι να δώσει επιπλέον χώρο στα μελίσσια του.

Ο χώρος αυξάνεται με προσθήκη κτισμένων ή άκτιστων κηρηθρών ή ορόφων. Οι άκτιστες κηρήθρες τοποθετούνται αμέσως μετά το γόνο και ποτέ ανάμεσα στο γόνο, γιατί τότε προκαλούν τη σμηνουργία αντί να την προλάβουν. Αν βάλουμε νέο όροφο, στον κάτω όροφο αφήνεται η βασίλισσα και 1 πλαίσιο γόνου και συμπληρώνεται με κενές κηρήθρες, ενώ επάνω μεταφέρονται τα υπόλοιπα πλαίσια. Παρεμβάλλεται βασιλικό διάφραγμα και επάνω ανοίγεται είσοδος.

Τσουκνίδα

5 σχόλια:

Exagono είπε...

Μπραβο Κωστα ουτε σε σεμιναριο μελισσοκομιας δεν περνεις τοσες πληροφοριες.Να στειλω ενα ανεμοδαρμενο?

Corfu bee είπε...

Σε ευχαριστώ .... Με τα μεταφορικά δικά μου ...τότε στείλε

Anestis Ketsetzidis είπε...

Κώστα
Εύγε για την ωραία ανάρτηση.

Κώστας Ελευθεριου είπε...

Ωραία δουλειά Κωστή μπράβο κι απο μένα , ταπεινά.

ΕΛΛΗΝ VS ΧΑΟΣ είπε...

ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΣ "ΠΛΑΝΗΤΙΚΕΣ ΘΕΡΜΟΠΥΛΕΣ"

http://ellhnkaichaos.blogspot.com/2009/03/blog-post_13.html

Related Posts with Thumbnails